Η υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη διορθική βιοψία προστάτου είναι μια ελάχιστα επεμβατική ιατρική πράξη που επιτρέπει την ιστολογική εξέταση του προστάτου στα πλαίσια διερεύνησης για την ύπαρξη καρκίνου σε αρμονία με τα στάνταρ της σύγχρονης δυτικής πρακτικής.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι μια συχνή νόσος που απαντάται σε 1 στους 7 άνδρες. Στις πρώιμες φάσεις της νόσου, το νεόπλασμα δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα στον άνδρα και ως εκ τούτου η νόσος μπορεί να αναγνωριστεί εγκαίρως μόνο μέσω του προληπτικού ελέγχου με τη χρήση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA), μιας εξέτασης αίματος που πρέπει να γίνεται κάθε έτος σε όλους τους άνδρες άνω των 50 ετών. Με τη χρήση του PSA, η νόσος αναγνωρίζεται τόσο πρώιμα, που ακόμη δεν μπορεί να αναγνωριστεί με σαφήνεια σε καμία απεικονιστική εξέταση (Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία Προστάτου). Ως εκ τούτου, ακολουθώντας μία ύποπτη αύξηση του PSA ο κλινικός ιατρός ζητά την δειγματοληψία του προστάτη όπου τμήματα αυτού λαμβάνονται διαμέσω βιοψίας και αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση προκειμένου να επιβεβαιωθεί ή να αποκλειστεί η ύπαρξη καρκίνου.

Με τον ασθενή υπό τοπική αναισθησία (αναισθητική γέλη που τοποθετείται στο ορθό) ο διορθικός υπερηχογραφικός ηχοβολέας εισάγεται στο έντερο. Διαμέσου αυτού εγχέεται περιπροστατικά τοπικό αναισθητικό. Συνήθως οι παραπάνω χειρισμοί καθιστούν την εξέταση από παντελώς ανώδυνη έως ελάχιστα ενοχλητική. Ακολούθως με τη χρήση ειδικής βελόνης λαμβάνονται 12 τεμάχια προστάτου από όλο τον αδένα που αποστέλνονται για εξέταση. Η όλη διαδικασία κρατά 10-15 λεπτά. Στη συνέχεια ο ασθενής μπορεί να σηκωθεί αμέσως και παραμένει για παρακολούθηση στο νοσοκομείο για 1 με 2 ώρες. Μπορεί να ακολουθήσει ήπια δραστηριότητα αμέσως μετά και να επανέλθει στην πλήρη δραστηριότητά του μετά από ένα 24ωρο. Σε ειδικές περιπτώσεις αυξημένης ευαισθησίας η εξέταση μπορεί να γίνει και υπό μέθη/γενική αναισθησία.

Οι δύο κύριες επιπλοκές της βιοψίας προστάτου είναι η αιματοχεσία (πρόκληση αιμορραγίας από το ορθό) και η πρόκληση οξείας προστατίτιδας. Και οι δύο αυτές επιπλοκές είναι σπάνιες και αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα στο νοσοκομειακό περιβάλλον. Άλλες απώτερες επιπλοκές είναι η παρουσία αίματος στο σπέρμα για κάποιο διάστημα μετά την βιοψία καθώς και η πιθανή ύπαρξη μικρής αιματουρίας για κάποιες ώρες μετά την εξέταση.

Απαραίτητη προετοιμασία πριν από μια διορθική βιοψία προστάτη είναι η διακοπή λήψης αντιπηκτικών και η λήψη προφυλακτικής αντιβίωσης. Συνήθως μία δόση αντιβιοτικών λαμβάνεται μία μέρα πριν την επέμβαση και η χορήγηση συνεχίζεται για 5 ημέρες στο σύνολο.

Η πιθανότατα ανάδειξης καρκίνου προστάτη μετά από μία βιοψία εξαρτάται από τις κλινικές ενδείξεις της κάθε περίπτωσης. Αδρά, καρκίνος αναμένεται να αναδειχθεί σε έναν στους τρείς με έναν στους τέσσερις ασθενείς που επιλέγονται για βιοψία προστάτου. Αρνητικό αποτέλεσμα σημαίνει είτε ότι δεν υπάρχει καρκίνος είτε ότι αυτός είναι κλινικά ασήμαντος την στιγμή της εξέτασης (πολύ μικρής έκτασης για να μην τον πιάσουν οι 12 δειγματοληψίες που έγιναν). Στην περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος ο ασθενής οφείλει να συνεχίσει την περιοδική εξέταση του PSA σύμφωνα με τις οδηγίες του ουρολόγου του.