Η λιθίαση του ουροποιητικού περιγράφεται από χιλιάδων χρόνων σε αναπαραστάσεις αρχαίων πολιτισμών. Είναι μια πάθηση συχνή που προσβάλλει με μεγαλύτερη συχνότητα λαούς που κατοικούν στα θερμά τμήματα του πλανήτη. Η συσχέτιση με τις κλιματολογικές συνθήκες οφείλεται στο γεγονός ότι όσο μεγαλύτερη η θερμοκρασία του περιβάλλοντος αυξάνεται η εφίδρωση, μειώνεται ο όγκος των υγρών που βρίσκεται στα αγγεία και συμπυκνώνονται τα ούρα. Η αυξημένη συγκέντρωση κρυστάλλων στα ούρα μπορεί να είναι η προϋπόθεση για τη δημιουργία λίθων στο ουροποιητικό. Σπανιότερα μπορεί να υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που προκαλούν τη λιθίαση.
Στατιστικά, ενώ μπορεί να υπάρχουν λίθοι στο ουροποιητικό σύστημα και να είναι «βουβοί», το πιο συχνό σύμπτωμα που θα προκαλέσει ένας λίθος είναι ο κολικός του νεφρού, ένας διαπεραστικός χαρακτηριστικός πόνος στη μέση που μπορεί να επεκτείνεται στο μπροστινό τμήμα της κοιλιάς. Έχει την ιδιαιτερότητα ότι είναι πολύ έντονος, μπορεί να κάνει εξάρσεις και υφέσεις και ενίοτε συνοδεύεται από ναυτία και εμέτους.
Η διαγνωστική της λιθίασης οφείλει να είναι συστηματική και περιλαμβάνει ένα σύνολο αιματολογικών, απεικονιστικών και μικροβιολογικών εξετάσεων. Ανάλογα με την εντόπιση, το μέγεθος, τα συμπτώματα που προκαλεί ένας λίθος αλλά και συνυπολογίζοντας το προφίλ (ηλικία, εργασία, πρόσβαση σε δομές υγείας) του νοσούντος μπορεί να συστηθεί από απλή τακτική παρακολούθηση ενός λίθου ή να αποφασιστεί η ενεργός αντιμετώπιση αυτού.